Stichting 162

Naast de War Department locomotief heeft de Stichting 162 ook  voormalige goederenwagens van het USA Transportation Corps (USATC). In totaal hebben wij drie exemplaren in bezit. Eén ervan is de in 1941 door de Pressed Steel Car Company gebouwde wagen met het serienummer 224340. Het is een wagen uit een zeer grote serie van ongeveer tienduizenden stuks. Ze werden volgens het Knock-Down principe gemaakt. Dit betekent een goederenwagen in de vorm van een bouwpakket. Een geklonken onderstel, losse wielstellen (volwielen), buffers en remwerk en een bovenbouw die eenvoudig met bouten in elkaar te zetten was. De wagens werden in 1944 naar Engeland verscheept en op een nieuw groot depot van London Transport (Hainault, Essex) elkaar gezet, en zeer snel in elkaar gezet, en wel in 11 stappen van 45 minuten ! De geassembleerde wagens werden tot D-day deels opgeslagen op het emplacement van Richborough.

Naast de grenen planken voor de kopwanden en de vloer was de rest van de wagen inclusief het dak gevormd uit twintig platen plywood (multiplex) van de maat 1.22 x 2.44 cm of beter gezegd 4 x 8 foot. De wagens waren berekend op een zeer korte levensduur van hooguit vijf jaar en waren puur bedoeld om de eerste goederenstromen in Europa per spoor weer op gang te helpen. In Nederland hebben ongeveer 900 wagens van het gesloten type rondgereden.

Begin jaren 50 verdwenen ze in grote getallen weer van de baan veelal vanwege hun slechte wielen. Zo kwam onze USATC wagen onder het NS nummer 22560 op 21 Januari 1947 in dienst, met de type aanduiding CHAW (de W staat voor ‘Westinghouse rem’) en werd deze reeds op 12 Augustus 1949 weer ter zijde gesteld vanwege slechte loopeigenschappen. Sloperijen kochten ze op vanwege de onderstellen. De bovenbouw werd compleet verkocht om als schuur of schapenhok op een boerderij te gaan dienen. Zodoende sloopte en verkocht de toenmalige sloperij De Boer en Slooten in Purmerend er een groot aantal. Ondanks de zeer tijdelijke aard van de wagens waren er in de afgelopen jaren nog een viertal wagens van dit type in de weide omgeving van Purmerend terug te vinden. Onze wagen diende jaren als schuur en herten onderkomen bij boer vd Molen in Purmerland. Via een tip bij de SHM werden de Stichting 162 geattendeerd op deze bijzondere wagon. Op  28 Augustus 2008 werd de wagen in samenwerking met de SHM geborgen en veilig gesteld. Frappant was het om bij de berging de fabrieksplaat nog op het onderstel terug te vinden.

Door de drassige grond enerzijds en grote loods aan de andere kant was de berging een lastige klus en alleen maar mogelijk door de aanleg van een stukje smalspoor waardoor deze op het achterterrein terecht kon komen en daar op een vrachtwagen verladen kon worden. Op onderstaande foto trekt eigenaar dhr vd Molen zelf de wagen het achterterrein op.

De volgende ochtend kwam de fa Winder de wagen ophalen om hem vervolgens naar de voormalige NS wagenwerkplaats in Blerick over te brengen waar de Stichting 162 op dat moment gehuisvest was.

De Stichting 162 heeft eerder een CHAW gedoneerd gekregen die bij houthandel Terra in overleek stond (vlakbij Purmerend). Het betrof hier de 220410, die in nederland bij de NS in dienst is geweest als CHAW NS 22811.

De eigenaar was in Maart 2006 al met de sloop begonnen (ivm de bouw van een grote opslagloods) toen wij via de SHM over deze wagen getipt werden. De sloop werd gestaakt en kort daarna door ons opgehaald en naar Blerick overgebracht. Aangezien de vondst van een dergelijk wagentype na 60 jaar best heel bijzonder was werd een cameraploeg van RTV-NoordHolland uitgenodigd verslag te doen van de vondst en berging bij de firma Terra.

Toen wij later een andere de CHAW 22560 in ons bezit kregen die in een veel betere staat was werd besloten de 220410 toch te demonteren en de meest bruikbare delen te bewaren, zo mogelijk voor de restauratie van de 224340 of een andere wagen. Onderstaande foto toont die demontage op 23 januari 2010. De nog bruikbare  delen werden opgeslagen tijdelijk in de 224340.

Tot April 2011 is de 224340 onaangeroerd gebleven maar omdat wij als stichting moesten gaan verhuizen moest er voor deze CHAW een nieuw onderdak gezocht worden. Gelukkig kon opnieuw via de SHM een mooie droge plek in een zeer grote stallingsruimte in Noord-Holland gehuurd worden.

Daar blijft de CHAW staan totdat er een passend onderstel is gevonden. Dit naast de benodigde financiële middelen om de restauratie te kunnen financieren. Nadat in Oktober 2012 er in Duitsland nog een USATC boxcar was gevonden werd het alsnog mogelijk om de NS 22811 / USATC 220410 te gaan restaureren. Daar de werkplaatsruimte in Hoorn beperkt is en het onderhoud aan voertuigen voor de dienstuitvoering voor gaat zullen wij voor deze restauratie uitwijken naar andere locaties. Dat neemt niet weg dat wij ons van harte aanbevolen houden voor meer USATC vondsten in de vorm van wagens of onderdelen ervan. Mocht u iets weten, mail het ons via  usatc@stichting162.nl. Zo weten wij dat er in  Duitsland, Polen en Griekenland soortgelijke wagens staan maar locaties zijn veelal onduidelijk. Dus mocht u iets tegen komen op een reis of via andere media, laat het ons weten ! Als voorbeeld ontvingen wij enige tijd terug, via een goede relatie, een foto van een Poolse dienstwagen opgebouwd op een USATC onderstel.

Terug naar het begin van de pagina